Ku ti lulamisela 'energy' e ka kaya ra wena. Xiyenge xa vumbirhi (2)

E ka xiyenge xa mbulavulo wo sungula, hi twile hi laha gezi ri pimiwaka ha kona. Xikulu kunga leswaku  gezi ri fanele   ku tirha laha swi faneleke, hi mpimo lo wu ringanaka. Handle  ko endla tano, michini yo endla gezi yi ta ohnaka kumbe yi  va wa xavo luwu nga fikelekeki. A hi kunguhateni switirhisiwa swa yindlo ku fana na mali yo xava swakudya (grocery)

Table 1: Switirhisiwa swa gezi.

Hi na xikongomelo xo susa switirhisiwa hi kwaswo leswi xaxametiweke eka vuphakeri bya mani na mani bya gezi ( national grid supply), languta Table 1. A hi sunguleni hi switirhisiwa swa vala ra rihlaza. Hi ku endla tano hi ta kota ku  lumeka mavoni, hi 'charge tiphone' na ku endla mitirho ya office hi nkarhi wihi kumbe wihi, e hehla ka sweswo hi vuyeriwa hi R 1,20 hi siku.

Ntamu lowu lavekaka hi siku wu hlanganisiwa wu endla 0,519 kWh kumbe 519 Wh (‘k for kilo’  swi vula  1000). Ntamu hiti  Wh = A (current) x Voltage (V) x (h) time.

Hi kuva battery yiri 12 Volt, mpimo ( capacity) wa battey leyi lavekaka i 519VAH/12V = 43.25AH. Battery yi hlayiseka loko yinga tirhi ku hundza e ka 50 %, leswi vulaka leswaku hi andzisa mpimo wa yona hi ka mbirhi, kutani hi kuma 86.5AH.

Afrika Dzonga ri na matimba ya dyambu lawa hi katsakanyo wa siku ya ringanaka kwalomu ka mune (4) wa ti awara eka pimo wo hatelela (100 percent) . Hi xigezi kunga Peak Sun Hours (PSH). Hikwalaho current ya ku tata battey i 43.25AH /4 =10.8125 A. Charge controller  yi fanele ku hundza current hi 50 %, swi yi nyika mpimo wa kwalomu ka 15A . Matimba ya solar panel ya endla hi: current x Voltage = 12 V x 10.8125 = 129.5 W.  Inverter ya = 60 W (charger) + 90 W (Laptop) + 15 W (Lamp) +5 W(router), leyi yinga 170 W (200 W) ; yi lulamamile.

A hi tsundzukeni leswaku switirhisiwa hikwaso a swi tirhi hi ku hatiseka, ku va na ku lahleka (waste) ; hikwalaho hi ta kurisa ka tsongo e ka leswi hi swi kumaka.

Table 2 : Swi laveko eka phakelo wa gezi lowu wu vuriweke .

Loku dyambu ri nga humanga system yinga  tsandzeka, ku sivela sweswo  I ku engetela ti battery. Na kambe hi nga hunguta tiwara ta swi tirhisiwa , leswi swi nga ta yisa na nxavo wa swilaveko e hansi.